زبان، على رغم تظاهر های بیرونی خود که گاه به صورت زبان های طبیعی بشری، از قبیل زبان فارسی، انگلیسی، عربی، فرانسه و... و گاه در قالب زبان های مصنوع و ساختگی، مانند زبان ریاضی، کامپیوتر، زبان علایم، کدها، سمبل ها، اشارات و... آشکار می شود، و از این حیث جلوه های زبان بی شمار است و بسته به نیاز انسان زبان های مختلف زاده می شوند، تحول پذیرند و می میرند، بعد دیگری نیز دارد که از آن می توان به عنوان جنبه فطری زبان، یا شاکله زبان یاد کرد. این جنبه از زبان، بر خلاف تظاهر بیرونی آن، بین همه انسانها و بین همه جلوه های طبیعی و ساختگی زبان، مشترک است و یک از جهانی های بشری به حساب می آید. همه تفهیم و تفاهم هایی که بین آحاد بشر به وجود می آید، در پرتو این جلوه از زبان است. اگر بر این بعد از زبان خدشه ای وارد شود یا خللی در آن به وجود آید، امکان ندارد که حتی دو همزبان بتوانند سخن هم را درک کنند و با یکدیگر به اشتراک در فکر و نظر برسند. در واقع تمام تظاهرات بیرونی زبان متکی بر همین شاکله زبانی و بعد فطری آن است. بعد فطری و شاکله زبانی اقتضا می کند که کلام آغاز، میانه و انتهایی داشته باشد و به هنگام مکالمه و گفتگو حال مخاطب، میزان دانش او و مقدار نیاز به تفصیل یا اجمال رعایت شود. لینت ونرم گویی که خود بیانگر مدارا و نرم خویی است، مربوط به همین جنبه از زبان است. انگشت نهادن بر این جنبه از زبان و سخن بیرونی را بر مبنای آن بیان کردن، سبب می شود مخاطبان سخن گوینده را بپذیرند و در برابر آن مجادله و بحث نکنند. از نمونه های عالی کاربرد این نوع زبان می توان به زبان کتاب های آسمانی و زبان هنر اشاره کرد. هنرمندان حقیقی با احاطه غریزی بر این جنبه از زبان، گفتارهای خود را به گونه ای سامان می دهند که به محض آن که در معرض نگاه و شنیدن مخاطب قرار می گیرند، بدون هیچ مقاومتی درک می شوند. از این نظر تفاوتی بین موسیقی، شعر، نقاشی، خط، مجسمه سازی و ... نیست. کشف ویژگیهای زبان فطری و شاکله زبانی یکی از نیازهای اساسی بشر است.
امیدواریم که دومین همایش بین المللی زبان های ایرانی میانه، ضمن پرداختن به جنبه های گوناگون تخصصی، زمینه پرداختن به ابعاد فطری و جهانی زبان را نیز برای پژوهشگران فراهم نماید و به تدریج شاکله زبانی را پر رنگ نماید و نقش آن را در تعاملات بشری روشن سازد.
دکتر محمدرضا صرفی رییس پژوهشکده فرهنگ اسلام و ایران
نسخه چاپی موجود نمی باشد
دکتر عباس آذرانداز , دکتر معصومه باقری
زبان، على رغم تظاهر های بیرونی خود که گاه به صورت زبان های طبیعی بشری، از قبیل زبان فارسی، انگلیسی، عربی، فرانسه و... و گاه در قالب زبان های مصنوع و ساختگی، مانند زبان ریاضی، کامپیوتر، زبان علایم، کدها، سمبل ها، اشارات و... آشکار می شود، و از این حیث جلوه های زبان بی شمار است و بسته به نیاز انسان زبان های مختلف زاده می شوند، تحول پذیرند و می میرند، بعد دیگری نیز دارد که از آن می توان به عنوان جنبه فطری زبان، یا شاکله زبان یاد کرد. این جنبه از زبان، بر خلاف تظاهر بیرونی آن، بین همه انسانها و بین همه جلوه های طبیعی و ساختگی زبان، مشترک است و یک از جهانی های بشری به حساب می آید. همه تفهیم و تفاهم هایی که بین آحاد بشر به وجود می آید، در پرتو این جلوه از زبان است. اگر بر این بعد از زبان خدشه ای وارد شود یا خللی در آن به وجود آید، امکان ندارد که حتی دو همزبان بتوانند سخن هم را درک کنند و با یکدیگر به اشتراک در فکر و نظر برسند. در واقع تمام تظاهرات بیرونی زبان متکی بر همین شاکله زبانی و بعد فطری آن است. بعد فطری و شاکله زبانی اقتضا می کند که کلام آغاز، میانه و انتهایی داشته باشد و به هنگام مکالمه و گفتگو حال مخاطب، میزان دانش او و مقدار نیاز به تفصیل یا اجمال رعایت شود. لینت ونرم گویی که خود بیانگر مدارا و نرم خویی است، مربوط به همین جنبه از زبان است. انگشت نهادن بر این جنبه از زبان و سخن بیرونی را بر مبنای آن بیان کردن، سبب می شود مخاطبان سخن گوینده را بپذیرند و در برابر آن مجادله و بحث نکنند. از نمونه های عالی کاربرد این نوع زبان می توان به زبان کتاب های آسمانی و زبان هنر اشاره کرد. هنرمندان حقیقی با احاطه غریزی بر این جنبه از زبان، گفتارهای خود را به گونه ای سامان می دهند که به محض آن که در معرض نگاه و شنیدن مخاطب قرار می گیرند، بدون هیچ مقاومتی درک می شوند. از این نظر تفاوتی بین موسیقی، شعر، نقاشی، خط، مجسمه سازی و ... نیست. کشف ویژگیهای زبان فطری و شاکله زبانی یکی از نیازهای اساسی بشر است. امیدواریم که دومین همایش بین المللی زبان های ایرانی میانه، ضمن پرداختن به جنبه های گوناگون تخصصی، زمینه پرداختن به ابعاد فطری و جهانی زبان را نیز برای پژوهشگران فراهم نماید و به تدریج شاکله زبانی را پر رنگ نماید و نقش آن را در تعاملات بشری روشن سازد. دکتر محمدرضا صرفی رییس پژوهشکده فرهنگ اسلام و ایران
۱۳۹۶
دانشگاه شهید باهنر کرمان
قابل مطالعه فقط در پلتفرمهای بوکت
9878870000001