برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران، به مجموعه برنامه های میان مدتی گفته می شود که به صورت پنج ساله و توسط دولت تنظیم شده و به تصویب مجلس شورای اسلامی می رسد. این برنامه ها به عنوان قانون زیربنایی و ساختاری کشور، راهنمای تدوین بسیاری از قوانین و مقررات بعدی و مسایل اجرایی کشور خواهند بود. به دلیل شرایط خاص سال های اولیه پس از انقلاب و جنگ تحمیلی هشت ساله، عملا همه امکانات کشور درگیر جنگ بود و فرصتی برای تدوین برنامه وجود نداشت. لذا نخستین برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور در سال 1367 با تلاش و پیگیری سازمان برنامه و بودجه (وقت) و تعامل مناسب مجلس شورای اسلامی برای دوره های پنج ساله به تصویب رسید که اساس آن بر بازسازی های پس از جنگ و توزیع متناسب امکانات در کشور بنا نهاده شده بود. بطور کلی تا سال 1388، چهار برنامه توسعه در کشور اجرا گردید که با فراز و نشیب های مختلف در بسیاری از بخشها، موجب پیشرفت و توسعه اقتصادی گردید؛ اما چالش ها و مشکلاتی نیز در حین اجرای برنامه ها بوجود آمد که این موضوع، دستمایه دولت و مجلس گردید تا در راستای سند چشم انداز 20 ساله کشور که مصوب گردیده بود؛ نسبت به تهیه، تبیین و تصویب برنامه پنجم توسعه کشور، اقدام جدی و موثرتری نمایند. از اینروی برنامه پنجم توسعه که از سال 1390 شروع می شود، مبنای حرکت کشور به سمت پیشرفت (با توجه به نامگذاری این دهه به عنوان دهه پیشرفت و عدالت توسط مقام معظم رهبری) خواهد بود. لذا شایسته است با توجه به اهمیت بخش بازرگانی کشور و نقش وزارت بازرگانی در پیشبرد اهداف و برنامه های تعریف شده، نسبت به ترسیم و تبیین وظایف واگذار شده، جهت گیری مناسب و اقدامات کلیدی صورت گیرد. در این گزارش، دفتر برنامه ریزی و توسعه موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی سعی نموده است خلاصه ای از سیاستهای کلی و قانون برنامه پنجم توسعه کشور و همچنین خلاصه ای از موارد مرتبط با بازرگانی و تجارت در آنها، جهت بهره برداری دست اندرکاران بخش بازرگانی و به خصوص مدیران ارشد وزارت بازرگانی ارایه نماید.,