کشاورزی فاریاب بخش مهمی از کشاورزی است که غلات، سبزیجات، میوهها و همچنین غذای مورد نیاز بسیاری از حیوانات اهلی مورد استفاده انسان را تامین میکند؛ بنابراین، کشاورزی اصلیترین مصرفکننده آبشیرین دنیاست. فعالیتهای کشاورزی، در برخی موارد، از لحاظ زیستی و اقتصادی و اجتماعی ناپایدارند و سبب اتلاف آب و انرژی و سرمایه، آسیبدیدن زیستبومهای خشکی، رودخانهها، دریاچهها، آبزیان، حیاتوحش، و نیز سبب آلودگی آبها و کاهش عملکرد میشوند. از سوی دیگر، محدودیت شدید منابع آب ناشی از رشد جمعیت و افزایش تقاضا برای آن و تهدیدهای ناشی از تغییر اقلیم، جهتگیریهای توسعۀ بخش کشاورزی را از الگوهای مبتنی بر رشد به الگوهای مبتنی بر توسعۀ پایدار سوق داده است. در این بین چالشهای مربوط به منابع پایۀ تولید یعنی آب و خاک بیشتر از دیگر موارد تولیدات کشاورزی کشور را تحت تاثیر قرار داده است و با تغییرات اقلیمی شدت بیشتری مییابد. ایران با سرانۀ منابع آب تجدیدپذیر 1718 متر مکعب در سال در وضیعت بحران شدید آبی قرار دارد. به همین دلیل، بسیار ضروری است که میزان مصرف آب کاهش یابد و تولید مواد غذایی، با هزینههای اجتماعی و زیستمحیطی کمتر، افزایش یابد. برای تضمین آبیاری پایدار، شرایطی لازم است که طی آن تولید محصولات زراعی، در دورهای طولانی، از ثبات برخوردار باشد. در عین حال، زوال و تخریب خاک بر اثر تجمع نمکها، استخراج آبهای زیرزمینی و آثار منفی زهآبها در جریانهای آب پاییندست و محیطزیست باید به کمترین میزان برسد. از این رو، برای مدیریت منابع آب، باید بین نیاز آبیِ بخش کشاورزی و نیاز محیطزیست پایدار تعادلی برقرار شود و در نتیجه، میان آبیاری و کارآیی مصرف آب برای افزایش تولید و بهبود کیفیت غذا، بهویژه در مناطق مواجه با مشکل کمبود آب، باید ارتباط نزدیکی شکل بگیرد. پیشرفتهای خاصی که از طریق روشهای کمآبیاری (که پایداری آنها به اثبات رسیده است) به دست آمده، باعث جلوگیری از مصرف بیشازحد منابع آب میشود. در حال حاضر، در سیستمهای نوین آبیاری، فناوری کوددهی و روشهای زراعی تغییرات چشمگیری رخ داده است. این اجزا چارچوب اصلی موفقیت کشاورزی پایدار را شکل میدهند. در این کتاب، برخی از این راهکارها و ارتباط آنها با روشهای آبیاری سازگار با محیطزیست و همچنین، روش برقراری تعادل بین حفاظت از محیطزیست و بهبود تولیدات کشاورزی معرفی شده و بر این نکته تاکید شده است که آبیاری پایدار باید بر کاربرد دقیق و متعادل آب، با توجه به دانش کشاورزی درموردنیاز گیاهان به آب، متکی باشد.
نسخه چاپی موجود نمی باشد
ایوان فرانسیسکو گارسیا ـ تخرو , ویکتور هوگو دوران ـ سویاسو , خوسه لوییس موریل ـ فرناندس , کارمن روسیو رودریگس ـ پلگسویلو
دکتر هدا محمدی , دکتر رضا میرزایی تالارپشتی
کشاورزی فاریاب بخش مهمی از کشاورزی است که غلات، سبزیجات، میوهها و همچنین غذای مورد نیاز بسیاری از حیوانات اهلی مورد استفاده انسان را تامین میکند؛ بنابراین، کشاورزی اصلیترین مصرفکننده آبشیرین دنیاست. فعالیتهای کشاورزی، در برخی موارد، از لحاظ زیستی و اقتصادی و اجتماعی ناپایدارند و سبب اتلاف آب و انرژی و سرمایه، آسیبدیدن زیستبومهای خشکی، رودخانهها، دریاچهها، آبزیان، حیاتوحش، و نیز سبب آلودگی آبها و کاهش عملکرد میشوند. از سوی دیگر، محدودیت شدید منابع آب ناشی از رشد جمعیت و افزایش تقاضا برای آن و تهدیدهای ناشی از تغییر اقلیم، جهتگیریهای توسعۀ بخش کشاورزی را از الگوهای مبتنی بر رشد به الگوهای مبتنی بر توسعۀ پایدار سوق داده است. در این بین چالشهای مربوط به منابع پایۀ تولید یعنی آب و خاک بیشتر از دیگر موارد تولیدات کشاورزی کشور را تحت تاثیر قرار داده است و با تغییرات اقلیمی شدت بیشتری مییابد. ایران با سرانۀ منابع آب تجدیدپذیر 1718 متر مکعب در سال در وضیعت بحران شدید آبی قرار دارد. به همین دلیل، بسیار ضروری است که میزان مصرف آب کاهش یابد و تولید مواد غذایی، با هزینههای اجتماعی و زیستمحیطی کمتر، افزایش یابد. برای تضمین آبیاری پایدار، شرایطی لازم است که طی آن تولید محصولات زراعی، در دورهای طولانی، از ثبات برخوردار باشد. در عین حال، زوال و تخریب خاک بر اثر تجمع نمکها، استخراج آبهای زیرزمینی و آثار منفی زهآبها در جریانهای آب پاییندست و محیطزیست باید به کمترین میزان برسد. از این رو، برای مدیریت منابع آب، باید بین نیاز آبیِ بخش کشاورزی و نیاز محیطزیست پایدار تعادلی برقرار شود و در نتیجه، میان آبیاری و کارآیی مصرف آب برای افزایش تولید و بهبود کیفیت غذا، بهویژه در مناطق مواجه با مشکل کمبود آب، باید ارتباط نزدیکی شکل بگیرد. پیشرفتهای خاصی که از طریق روشهای کمآبیاری (که پایداری آنها به اثبات رسیده است) به دست آمده، باعث جلوگیری از مصرف بیشازحد منابع آب میشود. در حال حاضر، در سیستمهای نوین آبیاری، فناوری کوددهی و روشهای زراعی تغییرات چشمگیری رخ داده است. این اجزا چارچوب اصلی موفقیت کشاورزی پایدار را شکل میدهند. در این کتاب، برخی از این راهکارها و ارتباط آنها با روشهای آبیاری سازگار با محیطزیست و همچنین، روش برقراری تعادل بین حفاظت از محیطزیست و بهبود تولیدات کشاورزی معرفی شده و بر این نکته تاکید شده است که آبیاری پایدار باید بر کاربرد دقیق و متعادل آب، با توجه به دانش کشاورزی درموردنیاز گیاهان به آب، متکی باشد.
۱۳۹۸
دانشگاه شهید بهشتی
قابل مطالعه فقط در پلتفرمهای بوکت
978-964-457-439-9